هرچند وقت یک بار، طرح جمع آوری معتادان متجاهر در سطح شهر اجرا میشود که طی آن معتادان متجاهر جمع آوری و به مراکز ماده ۱۶ یا همان کمپهای ترک اعتیاد اجباری منتقل میشوند. روال این است که یک تا ۳ ماه و در صورت تشخیص تیمِ درمان تا ۶ ماه در کمپ نگهداری میشوند و دوباره به جامعه برمی گردند. نکتهای که در این بین مغفول مانده، این است که ظرفیت کمپها پاسخ گوی تعداد مصرف کنندگان نیست. طبق گفته جانشین دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر خراسان رضوی، برای نگهداری از تمام معتادان متجاهر در استان، باید ظرفیت موجود کمپ ها، افزایش چشمگیری داشته باشد.
وحید اشرفی در گفتگو با خبرنگار شهرآرا، با تأیید این موضوع که پلیس، مشکلی برای دستگیری معتادان متجاهر ندارد، اما ظرفیت کمپها پاسخ گو نیست، میگوید: در شش ماهه سال جاری، آمار معتادان متجاهری که توسط پلیس از حاشیه شهر و پاتوقها جمع شده اند ۷۲۰۰ نفر بوده است؛ در حالی که ظرفیت ۱۱ مرکز ماده ۱۶ که در اختیار داریم، حدود ۲۰۰۰ نفر است، اما در زمان اوج جمع آوریها مانند مناسبتها (عید نوروز) تا ۳۲۰۰ نفر را در این مراکز پذیرش میکنیم.
وی با اشاره به اینکه فقط یکی از مراکز ماده ۱۶ مختص زنان است، بیان میکند: اگر بخواهیم بیشتر از این ظرفیت داشته باشیم، باید تعداد مراکز را افزایش دهیم که برای این امر، موضوع تأمین اعتبار مطرح میشود. ضمن اینکه برای نگهداری از تمام معتادان متجاهر، نیاز داریم ظرفیت موجود کمپها را به سه برابر افزایش دهیم.
هزینه یک میلیاردی معتادان در ماه
اشرفی اضافه میکند: حدود ۱۰ هزار نفر برآورد معتادان متجاهر در سطح استان است، اما برای افزایش ظرفیت نیازمند بودجه هستیم؛ به دلیل اینکه در حال حاضر هر معتاد در هر روز به طور میانگین ۱۹ هزارتومان هزینه نگهداری و درمان دارد و در ماه، چیزی بیش از یک میلیارد تومان هزینه درمان و نگهداری مصرف کنندگان در مراکز میشود. این رقم بسیار زیاد است؛ بنابراین باید دستگاههای مختلف کمک کنند تا اعتبار بیشتری برای این مهم تأمین شود.
آمار ۱۳۰ هزار نفری معتادان استان
جانشین دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر خراسان رضوی با بیان اینکه استان ۱۳۰ هزار نفر معتاد، اعم از تفننی و متجاهر دارد، اظهار میکند: ۷۴۸ کلینیک در سطح شهر فعال است که معتادان را به صورت سرپایی درمان میکنند؛ این کلینیکها بهطور میانگین ظرفیتشان بین ۷۰ تا ۱۰۰ نفر است.
وی ادامه میدهد: ۷۰۰ مرکز اقامتی میان مدت نیز برای معتادان وجود دارد که البته به کمپ معروف هستند و هر کدام ۳۰ نفر ظرفیت دارند. همچنین ۱۶ مرکز دی. آی. سی یا مراکز گذری نیز فعال هستند که اقدامات کاهش آسیب، مانند ارائه سرنگ یک بار مصرف و لوازم بهداشتی را در پاتوقها انجام میدهند.
تلاش برای افزایش ظرفیت کمپها
اشرفی با بیان اینکه اعتیاد درمان پذیر است به این شرط که معتاد خودش بخواهد که ترک کند، میگوید: قانون مصوب، اولین الزام ما برای جمع آوری معتادان متجاهر است، ضمن اینکه معتادان متجاهر که به طور عمده کارتن خواب نیز هستند مرتکب جرائمی همانند سرقتهای خرد، مردم آزاری و ... میشوند. به این ترتیب نگهداری از این افراد، آمار جرائم را نیز کاهش میدهد؛ بنابراین حتی اگر برای فرد بهبودی حاصل نشود، برای جامعه منفعت به همراه دارد.
جانشین دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان بیان میکند: برطبق نقشه راهی که توسط دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر ترسیم شده است، اولویت کوتاه مدت با سامان دهی معتادان متجاهر است و اولین مشکل در این زمینه، کمبود فضای فیزیکی برای نگهداری است. برای افزایش ظرفیت نیز در حال حاضر ۲ پروژه در استان داریم، ضمن اینکه قرار است ظرفیتی بین ۴۰۰ تا هزار نفری در قالب اردوگاه با کمک بسیج راه اندازی کنیم و این ظرفیت در حال ساخت است و احتمال دارد تا پایان سال جاری یا سال آینده تکمیل شود. پروژه دیگری نیز با ظرفیت ۳۰۰۰ نفر به کمک اداره کل زندانها در دست پیگیری است. قرار است اردوگاه دیگری هم با کمک استانداری با ظرفیت حدود ۳۰۰۰ نفر ایجاد شود. اگر این مراکز به نتیجه برسد، تقریبا ظرفیت ۶۰۰۰ تا ۷۰۰۰ نفری به ظرفیت فعلی کمپها اضافه خواهد شد.
وی ادامه میدهد: معضل اعتیاد چندوجهی است و اگر به عنوان مثال به ظرفیت ۱۰ هزار نفری کمپها برسیم، باز هم نمیتوانیم مدعی شویم معضل معتادان حل خواهد شد؛ به این دلیل که در نهایت معتادان بعد از چند ماه ترخیص میشوند و بین آنها افرادی هستند که خواست و اراده ترک را ندارند و دوباره به سمت اعتیاد برمی گردند و این چرخه قطع نخواهد شد.